ملاسما چیست؟ انواع، علل، تشخیص و بهترین روش های درمان
ملاسما (لک صورت یا لک حاملگی) چیست؟ آشنایی با انواع، علت (هورمون، آفتاب) و روش های تشخیص و درمان لک صورت در وبلاگ های ورت. + پیشگیری.
ملاسما، لکه هایی که با راهکارهای مناسب قابل مدیریت هستند
ملاسما یک عارضه پوستی شایع است که با ظهور لکه های قهوه ای یا خاکستری-قهوه‌ای تیره بر روی پوست، به ویژه صورت، مشخص می‌شود. این لکه‌ها ناشی از تولید بیش از حد ملانین (رنگدانه ای که به پوست رنگ میدهد) هستند و می‌توانند برای بسیاری از افراد، به ویژه خانم ها، آزاردهنده باشند. اگر شما هم با این عارضه پوستی دست و پنجه نرم میکنید و به دنبال اطلاعات جامع و کاملی درباره آن هستید، های ورت در این مقاله قصد دارد تا شما را با تمام جنبه‌های ملاسما آشنا کند؛ از تعریف و انواع آن گرفته تا علل، تشخیص و روش‌های موثر درمان و پیشگیری. با ما همراه باشید تا رازهای مقابله با این عارضه پوستی را کشف کنید.
ملاسما چیست؟
ملاسما که گاهی اوقات به آن "ماسک بارداری" نیز گفته می‌شود، یک نوع هایپرپیگمانتاسیون یا افزایش رنگدانه پوست است که باعث ایجاد لکه‌های تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست می‌شود. این لکه‌ها معمولاً صاف هستند و بیشتر در نواحی صورت که در معرض نور خورشید قرار دارند، مانند پیشانی، گونه ها، بینی و بالای لب، ظاهر می‌شوند. ملاسما یک بیماری مسری نیست و هیچ گونه خطر جسمی برای فرد ایجاد نمی‌کند، اما ظاهر آن می‌تواند برای برخی افراد ناخوشایند باشد و بر اعتماد به نفس آن‌ها تاثیر بگذارد.
انواع ملاسما: آشنایی با دسته‌بندی‌های مختلف لکه‌های پوستی
ملاسما بر اساس عمق رنگدانه در پوست به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- ملاسما اپیدرمال: در این نوع، رنگدانه در لایه سطحی پوست (اپیدرم) قرار دارد. لکه‌ها معمولاً رنگ قهوه‌ای تیره دارند و مرز آن‌ها به خوبی مشخص است. این نوع ملاسما معمولاً به درمان‌های موضعی بهتر پاسخ میدهد.
- ملاسما درمال: در این نوع، رنگدانه در لایه عمقی پوست (درم) قرار دارد. لکه‌ها معمولاً رنگ قهوه‌ای روشن‌تر یا آبی-خاکستری دارند و مرز آن‌ها به خوبی مشخص نیست. این نوع ملاسما معمولاً به درمان سخت‌تر پاسخ میدهد.
- ملاسما مختلط: این نوع، شایع‌ترین نوع ملاسما است و ترکیبی از ویژگی‌های ملاسما اپیدرمال و درمال را نشان میدهد.
علائم ملاسما: چگونه این عارضه پوستی را تشخیص دهیم؟
اصلی‌ترین علامت ملاسما، ظهور لکه‌های تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست است که معمولاً به صورت متقارن در دو طرف صورت ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها می‌توانند به رنگ‌های مختلفی از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره و حتی در برخی موارد آبی-خاکستری دیده شوند. نواحی شایع بروز ملاسما عبارتند از:
- پیشانی
- گونه‌ها
- بینی (به ویژه پل بینی)
- بالای لب
- چانه
البته ملاسما می‌تواند در سایر نواحی بدن که در معرض نور خورشید قرار دارند، مانند گردن و ساعد دست‌ها نیز ظاهر شود.
علل و عوامل خطر ملاسما: چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
علت دقیق بروز ملاسما هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل متعددی در ایجاد و تشدید آن نقش دارند:
تغییرات هورمونی: ملاسما اغلب با تغییرات هورمونی مرتبط است، به ویژه در دوران بارداری (که به آن "ماسک بارداری" یا "کلوآسما" نیز گفته می‌شود)، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا هورمون درمانی.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید: نور خورشید یکی از اصلی‌ترین عوامل محرک و تشدید کننده ملاسما است. اشعه ماوراء بنفش خورشید باعث تحریک تولید ملانین در پوست می‌شود.
ژنتیک: سابقه خانوادگی ابتلا به ملاسما می‌تواند احتمال بروز آن را در افراد افزایش دهد.
رنگ پوست: افراد با پوست‌های تیره‌تر به دلیل داشتن ملانوسیت‌های بیشتر، بیشتر مستعد ابتلا به ملاسما هستند.
سایر عوامل: برخی داروها، محصولات آرایشی و بهداشتی معطر و تحریک کننده‌های پوستی نیز می‌توانند در بروز ملاسما نقش داشته باشند.
تشخیص ملاسما: چگونه پزشک این عارضه را تشخیص میدهد؟
پزشک معمولاً می‌تواند ملاسما را با بررسی ظاهر پوست تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است از یک لامپ مخصوص به نام لامپ وود برای بررسی دقیق‌تر لکه‌ها و تعیین عمق رنگدانه در پوست استفاده کند. از آنجایی که ملاسما ممکن است شبیه به سایر بیماری‌های پوستی باشد، در موارد نادر ممکن است پزشک نمونه‌ای از پوست (بیوپسی) را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند.
درمان ملاسما: راهکارهای موثر برای کاهش لکه‌های پوستی
درمان ملاسما معمولاً شامل ترکیبی از روش‌های مختلف است که هدف آن‌ها کاهش تولید ملانین و روشن کردن لکه‌های تیره است. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان ملاسما عبارتند از:
- محافظت در برابر نور خورشید: استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF بالا (حداقل 30) و پوشیدن کلاه و عینک آفتابی، مهم‌ترین قدم در درمان و پیشگیری از ملاسما است.
- داروهای موضعی: کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی ترکیباتی مانند هیدروکینون، ترتینوئین، آزلائیک اسید، کوجیک اسید و سیستئامین می‌توانند به روشن شدن لکه‌های ملاسما کمک کنند. این داروها معمولاً توسط پزشک تجویز می‌شوند.
- روش‌های درمانی کلینیکی: در برخی موارد، پزشک ممکن است روش‌های درمانی مانند لایه‌برداری شیمیایی، میکرودرم ابریژن، لیزر درمانی و درمان با نور شدید پالسی (IPL) را برای بهبود ظاهر ملاسما توصیه کند. این روش‌ها باید تحت نظر متخصص پوست انجام شوند.
پیشگیری از ملاسما: نکاتی برای جلوگیری از بروز یا بدتر شدن لکه های پوستی
اگرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از بروز ملاسما وجود ندارد، اما می‌توانید با رعایت برخی نکات، احتمال ابتلا به آن یا بدتر شدن لکه‌های موجود را کاهش دهید:
- اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، به ویژه در ساعات اوج تابش.
- استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF بالا و طیف گسترده، حتی در روزهای ابری.
- پوشیدن کلاه لبه پهن و عینک آفتابی هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید.
- اجتناب از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی تحریک کننده پوست.
- در صورت مصرف داروهای هورمونی، با پزشک خود در مورد احتمال بروز ملاسما صحبت کنید.
های ورت، همراه شما در مراقبت از پوست و درمان ملاسما
تیم های ورت همواره در تلاش است تا بهترین و به‌روزترین اطلاعات در زمینه مراقبت از پوست را در اختیار شما عزیزان قرار دهد. اگر با مشکل ملاسما دست و پنجه نرم میکنید، توصیه می‌کنیم حتماً با یک متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی برای شما تعیین شود. همچنین، می‌توانید برای تهیه محصولات مراقبت از پوست مناسب و ضد آفتاب های با کیفیت، به دسته بندی مربوطه در وب سایت های ورت (مراقبت پوست) مراجعه نمایید.
ملاسما، یک عارضه قابل مدیریت با راهکارهای مناسب در های ورت
ملاسما یک عارضه پوستی شایع است که می‌تواند برای بسیاری از افراد آزاردهنده باشد. با این حال، با تشخیص صحیح، استفاده از روش‌های درمانی مناسب و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توان علائم آن را به طور موثری کنترل کرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید. به یاد داشته باشید که صبر و پیگیری در درمان، کلید موفقیت در مدیریت این عارضه پوستی است.
