هزینه اجرای OpenAI o3 سرسام‌آور؟ 10 برابر گران تر از برآورد اولیه!
هزینه اجرای مدل o3 OpenAI ده برابر شد! برآورد جدید Arc Prize: $30k برای هر تسک ARC-AGI. آیا AI پیشرفته گران تر از حد تصور است؟ تحلیل در های ورت.
وقتی هوش مصنوعی بسیار هوشمند، بسیار گران میشود
در دنیای پرشتاب هوش مصنوعی، شرکت OpenAI همواره در خط مقدم نوآوری قرار داشته است. مدل o3 این شرکت که به عنوان یک مدل "استدلال" پیشرفته در دسامبر سال گذشته معرفی شد، با همکاری سازندگان بنچمارک ARC-AGI، توانایی‌های خود را به نمایش گذاشت و تحسین بسیاری را برانگیخت.
با این حال، به تازگی خبرهایی منتشر شده است که نشان می‌دهد هزینه اجرای این مدل قدرتمند ممکن است بسیار بیشتر از برآوردهای اولیه باشد و این موضوع می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر آینده توسعه و قیمت‌گذاری هوش مصنوعی داشته باشد. های ورت مفتخر است که در این مقاله به بررسی دقیق این خبر و ابعاد مختلف آن بپردازد.
تخمین جدید هزینه اجرای o3 OpenAI: افزایش 10 برابری نسبت به برآورد اولیه
بر اساس گزارش منتشر شده در وب‌سایت معتبر TechCrunch (OpenAI’s o3 model might be costlier to run than originally estimated), بنیاد Arc Prize، که مسئول حفظ و مدیریت بنچمارک ARC-AGI است، برآوردهای تقریبی هزینه محاسباتی مدل o3 را به‌روزرسانی کرده است.
این سازمان در ابتدا تخمین زده بود که بهترین پیکربندی مدل o3 که آنها آزمایش کرده‌اند (o3 high)، برای حل یک مسئله ARC-AGI حدود 3000 دلار هزینه دارد. اما اکنون بنیاد Arc Prize معتقد است که هزینه واقعی بسیار بالاتر و احتمالاً حدود 30000 دلار برای هر وظیفه است! این یعنی یک افزایش ده برابری نسبت به تخمین اولیه.
مقایسه با قیمت گذاری o1-pro: یک معیار احتمالی برای هزینه واقعی o3
نکته قابل توجه این است که OpenAI هنوز قیمت مدل o3 را اعلام نکرده و حتی آن را به طور عمومی منتشر نکرده است. با این حال، بنیاد Arc Prize معتقد است که قیمت‌گذاری مدل o1-pro OpenAI، که گران‌ترین مدل این شرکت تا به امروز است، می‌تواند معیار مناسب‌تری برای تخمین هزینه واقعی o3 باشد، به ویژه با توجه به میزان محاسبات زمان آزمایشی مورد استفاده
. مایک کنوپ، یکی از بنیانگذاران بنیاد Arc Prize، در مصاحبه با TechCrunch گفت: "ما معتقدیم o1-pro مقایسه نزدیک‌تری از هزینه واقعی o3 است... به دلیل میزان محاسبات زمان آزمایشی مورد استفاده. اما این هنوز یک معیار تقریبی است و ما o3 را به عنوان پیش‌نمایش در جدول امتیازات خود نگه داشته‌ایم تا عدم قطعیت را تا زمان اعلام قیمت رسمی نشان دهیم."
مصرف منابع محاسباتی بالا: دلیل اصلی هزینه سرسام‌آور o3 high
هزینه بالای تخمین زده شده برای o3 high با توجه به میزان منابع محاسباتی که این مدل گزارش شده استفاده می‌کند، چندان دور از ذهن نیست. بر اساس اعلام بنیاد Arc Prize، مدل o3 high برای حل مسائل ARC-AGI، 172 برابر بیشتر از o3 low (پایین‌ترین پیکربندی محاسباتی o3) محاسبات انجام داده است. این اختلاف فاحش در مصرف منابع محاسباتی، به خوبی نشان می‌دهد که چرا هزینه اجرای مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی می‌تواند بسیار بالا باشد.
شایعات مربوط به برنامه‌های قیمت‌گذاری سازمانی OpenAI: هزینه تا 20,000 دلار در ماه برای عوامل هوشمند
علاوه بر این، شایعاتی نیز در مورد برنامه‌های قیمت‌گذاری پرهزینه OpenAI برای مشتریان سازمانی به گوش می‌رسد. در اوایل ماه مارس، The Information گزارش داد که این شرکت ممکن است قصد داشته باشد تا ماهانه 20000 دلار برای "عوامل" هوش مصنوعی تخصصی، مانند یک عامل توسعه‌دهنده نرم‌افزار، دریافت کند. این موضوع نشان می‌دهد که OpenAI به دنبال کسب درآمد قابل توجهی از مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی خود است و هزینه بالای اجرای آنها می‌تواند یکی از دلایل این قیمت‌گذاری باشد.
عطش سیری ناپذیر برای پردازش: چرا o3 اینقدر پرهزینه است؟
نکته‌ی دیگری که هزینه‌ی بالای o3 high را توجیه می‌کند، شدت نیاز آن به منابع محاسباتی است. طبق گزارش بنیاد Arc Prize، پیکربندی o3 high برای حل مسائل ARC-AGI، 172 برابر بیشتر از پیکربندی o3 low (ضعیف‌ترین پیکربندی آزمایش‌شده‌ی o3) محاسبات (Compute) انجام داده است!
این تفاوت عظیم نشان می‌دهد که دستیابی به سطوح بالاتر استدلال و حل مسائل بسیار پیچیده، نیازمند به‌کارگیری منابع پردازشی (عمدتاً GPUهای قدرتمند) در مقیاسی بسیار وسیع و به شیوه‌هایی بسیار پرهزینه است. به نظر می‌رسد قابلیت "استدلال" پیشرفته در o3، به قیمت مصرف انرژی و توان محاسباتی بسیار بالا به دست آمده است.
آیا AI واقعاً کارآمدتر از انسان است؟ (نگاهی به تعداد تلاش های o3)
اغلب گفته میشود که هوش مصنوعی می‌تواند کارها را سریع‌تر و ارزان‌تر از انسان انجام دهد. اما آیا همیشه اینطور است؟ توبی اورد (Toby Ord)، محقق شناخته‌شده‌ی هوش مصنوعی، در پستی در شبکه X به نکته‌ی جالبی در مورد کارایی o3 اشاره کرده است: مدل o3 high برای دستیابی به بهترین امتیاز خود در بنچمارک ARC-AGI، نیاز داشته است که 1024 بار هر مسئله را امتحان کند!
این بدان معناست که اگرچه ممکن است هزینه‌ی یک "تلاش" توسط AI در مقایسه با هزینه یک ساعت کار یک متخصص انسانی کمتر باشد، اما اگر AI برای رسیدن به راه‌حل صحیح نیاز به صدها یا هزاران بار تلاش داشته باشد، کارایی کلی و هزینه‌ی نهایی آن ممکن است چندان هم به‌صرفه نباشد، به‌خصوص در مقایسه با توانایی انسان در یادگیری سریع و حل خلاقانه‌ی مسائل با تلاش‌های کمتر. این موضوع، بحث پیچیده‌ی مقایسه‌ی هزینه و کارایی واقعی هوش مصنوعی پیشرفته در برابر نیروی کار انسانی را دوباره مطرح می‌کند.
پرسش های متداول
- آیا قیمت نهایی استفاده از مدل o3 OpenAI واقعاً 30 هزار دلار برای هر تسک خواهد بود؟ خیر لزوماً. این عدد تنها یک برآورد بازنگری‌شده از هزینه‌ی محاسباتی حل یک نوع مسئله‌ی خاص (بنچمارک ARC-AGI) توسط قوی‌ترین نسخه‌ی آزمایشی o3 است که توسط یک بنیاد خارجی (Arc Prize) و بر اساس مقایسه با مدل دیگری (o1-pro) ارائه شده است. قیمت‌گذاری رسمی و نهایی o3 توسط OpenAI هنوز اعلام نشده است.
- چرا هزینه اجرای مدل‌های استدلال‌گر مانند o3 اینقدر بالاست؟ این مدل‌ها برای انجام تحلیل‌های منطقی پیچیده و حل مسائل چندمرحله‌ای، نیاز به انجام محاسبات بسیار سنگین‌تر و به‌کارگیری منابع پردازشی (GPU) بسیار بیشتری نسبت به مدل‌های زبانی یا تصویرساز ساده‌تر دارند.
- مدل o3 چه زمانی به صورت عمومی عرضه میشود؟ OpenAI هنوز تاریخ رسمی برای عرضه‌ی عمومی o3 اعلام نکرده است و این مدل همچنان در مرحله‌ی پیش‌نمایش یا توسعه قرار دارد.
- آیا این هزینه بالا به معنی عدم موفقیت یا کنار گذاشتن مدل o3 است؟ لزوماً خیر. این موضوع بیشتر نشان‌دهنده‌ی چالش‌های فنی و اقتصادی در مسیر توسعه و تجاری‌سازی هوش مصنوعی بسیار پیشرفته است.
- OpenAI احتمالاً در حال کار بر روی بهینه‌سازی مدل و یافتن راه‌هایی برای کاهش هزینه‌ی اجرای آن قبل از عرضه‌ی عمومی است.
هزینه سرسام آور، مانعی بر سر راه پیشرفت افسارگسیخته AI؟
بازنگری در برآورد هزینه‌ی اجرای مدل o3 OpenAI، یادآوری مهمی است از اینکه در پس قابلیت‌های خیره‌کننده‌ی هوش مصنوعی پیشرفته، واقعیت‌های اقتصادی و محدودیت‌های زیرساختی قابل توجهی نهفته است. در حالی که توانایی‌های استدلال‌گر مدل‌هایی مانند o3 بسیار امیدوارکننده است، هزینه‌ی سرسام‌آور محاسباتی لازم برای دستیابی به این توانایی‌ها، چالشی بزرگ برای تجاری‌سازی، قیمت‌گذاری منصفانه و دسترسی گسترده به این فناوری‌ها ایجاد می‌کند.
این موضوع، اهمیت حیاتی نوآوری در زمینه‌ی بهره‌وری انرژی، توسعه‌ی سخت‌افزارهای بهینه‌تر و الگوریتم‌های کارآمدتر را بیش از پیش آشکار می‌سازد. آینده‌ی هوش مصنوعی نه تنها به هوشمندتر شدن مدل‌ها، بلکه به پایدارتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر شدن آنها نیز بستگی دارد.
کارایی در مقابل هزینه: آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین نیروی انسانی شود؟
برخی ممکن است استدلال کنند که حتی گران‌ترین مدل‌های OpenAI نیز هزینه کمتری نسبت به یک پیمانکار یا کارمند انسانی معمولی خواهند داشت. با این حال، توبی ارد، محقق هوش مصنوعی، در پستی در X به این نکته اشاره کرد که این مدل‌ها ممکن است به همان اندازه کارآمد نباشند. به عنوان مثال، o3 high برای دستیابی به بهترین امتیاز خود در ARC-AGI، به 1024 تلاش برای هر وظیفه نیاز داشت. این نشان می‌دهد که در حال حاضر، ممکن است نیروی انسانی در برخی وظایف همچنان کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر باشد.
