نوروز در جهان: از ایران تا آن سوی مرزها، جشن بهار به روایت ملل

نوروز، آوای بهار، نغمه‌ی همدلی جهانی

 

نوروز، نامی که با آوای بهار و نغمه‌ رویش پیوند خورده، تنها یک جشن بهاری نیست؛ نوروز، تجلی‌ گاه فرهنگ و تمدن کهن ایرانی است، جشنی که گستره‌ آن از مرزهای ایران‌ زمین فراتر رفته و دل‌ های میلیون‌ ها انسان را در سراسر جهان به هم پیوند داده است.

های‌ ورت در این نوشتار ارزشمند، شما را به سفری دلنشین و پربار در پهنه گیتی دعوت میکند، تا از نزدیک با جلوه‌ های گوناگون جشن نوروز در کشورهای مختلف آشنا شوید و بدانید که این آیین باستانی، با چه سنت‌ های رنگارنگی در سرزمین‌ های دور و نزدیک، گرامی داشته میشود. با ما همراه باشید تا راز ماندگاری نوروز را در گذر تاریخ و در میان فرهنگ‌ های گوناگون، به نظاره بنشینیم و به شکوه این جشن جهانی، که مایه فخر و مباهات ایرانیان است، ارج نهیم.

 

 

نوروز باستانی: جامی از تاریخ، جامی از فرهنگ ناب ایرانی

نوروز، جشنی که ریشه‌ هایش در اعماق تاریخ کهن ایران‌ زمین، در دوران تمدن‌ های باستانی پارس، ماد و هخامنشیان، استوار گشته، میراثی گران‌ بها و بی‌ بدیل از نیاکان خردمندمان است. این جشن کهن، که قدمت آن به هزاره‌ های پیش از میلاد بازمیگردد، نه تنها در ایران، بلکه در گستره‌ پهناوری از آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و حتی فراتر از آن، همواره گرامی داشته شده و پاس داشته میشود.

نوروز باستانی، در اصل، جشنی کشاورزی و طبیعی بوده است که با آغاز فصل بهار و رویش دوباره طبیعت، نویدبخش زندگی، باروری و برکت بوده. در باور ایرانیان باستان، نوروز، روز پیروزی اهورا مزدا بر اهریمن، و روز غلبه‌ روشنایی بر تاریکی بوده است. این جشن، نمادی از امید، نوآوری و آغاز دوباره، و فرصتی برای تجدید عهد با طبیعت و ارزش‌ های والای انسانی به شمار میرفته است.

 

در دوران باستان، نوروز با آیین‌ ها و رسوم باشکوهی برگزار میشد. پادشاهان و بزرگان، با برپایی جشن‌ های مجلل در تخت جمشید و دیگر شهرهای باستانی، نوروز را گرامی می‌داشتند و مردم نیز، با برگزاری مراسم خانگی و محلی، به استقبال این جشن باستانی می‌رفتند. سنت‌ های دیرینه‌ ای همچون پهن کردن سفره هفت‌ سین، روشن کردن آتش، پوشیدن لباس‌ های نو، دادن هدیه و دید و بازدید، ریشه در نوروز باستانی دارند و همچنان پس از گذشت قرن‌ ها، در فرهنگ نوروزی ایرانیان زنده و پویا باقی مانده‌ اند. های‌ ورت یادآوری میکند که نوروز باستانی، فراتر از یک جشن ساده، نمادی از هویت ملی و فرهنگی ایرانیان، و گویای پیوند ناگسستنی ما با تمدن کهن و ریشه‌ های اصیل‌ مان است.

 

 

 

 

سنت‌ های نوروزی در ایران‌ زمین: از چهارشنبه‌ سوری تا سیزده‌ به‌ در

 

در ایران‌ زمین، نوروز جشنی رنگارنگ و پر از شور و نشاط است که از دیرباز با سنت‌ ها و آیین‌ های ویژه‌ ای برگزار میشده است. آمادگی برای نوروز، از هفته‌ ها پیش از فرا رسیدن بهار آغاز میشود. خانه‌ تکانی و پاکیزگی منازل، به استقبال از سال نو و زدودن گرد و غبار کهنگی از زندگی، از جمله سنت‌ های مهم پیش از نوروز است. در شب آخرین چهارشنبه سال کهنه، چهارشنبه‌ سوری برپا می‌شود. مردم با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن، به استقبال بهار و نوروز می‌روند و آرزوی سلامتی و شادکامی برای سال نو می‌کنند.

 

سفره هفت‌ سین، بی‌ شک، مهم‌ ترین نماد نوروزی در ایران است. این سفره رنگین، که با هفت عنصر نمادین که نام آنها با حرف "سین" آغاز می‌شود، آراسته می‌گردد، گویای آرزوها و امیدهای ایرانیان برای سال نو است. سبزه، نماد رویش و سرسبزی، سمنو، نماد برکت و فراوانی، سیب، نماد زیبایی و عشق، سیر، نماد تندرستی، سنجد، نماد خردمندی، سکه، نماد دارایی و سرکه، نماد صبر و بردباری، هر یک با پیامی ویژه، بر سفره هفت‌ سین جای میگیرند و نوید سالی نیکو را به ارمغان می‌ آورند.

 

لحظه‌ تحویل سال، اوج معنویت و شکوه جشن نوروز است. خانواده‌ ها با دل‌ هایی سرشار از امید، گرد سفره هفت‌ سین جمع میشوند و چشم به راه فرا رسیدن سال نو می‌مانند. پس از تحویل سال، دید و بازدیدهای نوروزی آغاز میشود. بزرگ‌ ترها به کوچکتر ها عیدی میدهند و با شیرینی و آجیل نوروزی از مهمانان پذیرایی می‌کنند. این دید و بازدیدها، فرصتی برای تجدید دیدار با خویشاوندان و دوستان و تحکیم پیوندهای خانوادگی و اجتماعی است.

در روز سیزدهم فروردین، سیزده‌ به‌ در، آخرین روز از جشن‌ های نوروزی، فرا می‌رسد. ایرانیان در این روز، به دامن طبیعت پناه میبرند، در دشت و دمن به تفریح و شادی می‌ پردازند و با رها کردن سبزه هفت‌ سین در آب روان، نوروز را بدرقه می‌کنند. های‌ ورت تاکید دارد که این سنت‌ های نوروزی، نه فقط رسوم سرگرم‌ کننده، بلکه نمادهایی از باورها، ارزش‌ ها و هویت فرهنگی ایرانیان هستند که نسل به نسل، از نیاکان به ما رسیده‌ اند.

 

 

 

 

جلوه‌ های جهانی نوروز: از آسیای میانه تا خاورمیانه، رقص فرهنگ‌ ها در جشن بهار

 

نوروز، این میراث ارزشمند ایرانی، تنها در ایران‌زمین جشن گرفته نمی‌شود. بلکه در بسیاری از کشورهای منطقه، به ویژه در آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و شبه قاره هند، با نام‌ها و سنت‌های گوناگون، اما با همان روح و پیام اصلی، گرامی داشته می‌شود. در هر یک از این سرزمین‌ها، نوروز رنگ و بوی خاص خود را به خود گرفته و با فرهنگ و آداب و رسوم محلی درآمیخته است.

 

افغانستان: در افغانستان، نوروز با نام جشن دهقان شناخته میشود و به عنوان یک جشن ملی با شکوه و تجلیل فراوان برگزار می‌گردد. مراسم برپایی علم در زیارتگاه‌ها، مسابقات بزکشی (نوعی ورزش سنتی سوارکاری)، پختن سمنک (نوعی غذای سنتی شبیه سمنو) و برگزاری جشنواره‌های فرهنگی از جمله سنت‌های نوروزی در افغانستان است.

 

تاجیکستان: نوروز در تاجیکستان، با عنوان نوروزی بین‌ المللی، به عنوان مهم‌ ترین جشن ملی کشور، با برنامه‌ های متنوع و گسترده‌ ای برگزار میشود. جشنواره‌ های گل لاله، مسابقات کشتی پهلوانی، برگزاری نمایشگاه‌ های صنایع دستی، پختن سمنو و آش پلو و اجرای کنسرت‌ های موسیقی، از جمله جلوه‌ های نوروزی در تاجیکستان است.

 

آذربایجان: در آذربایجان، نوروز با نام نوروز بایرامی، جشنی ملی و بسیار مهم محسوب میشود که با شور و هیجان خاصی برگزار می‌گردد. روشن کردن آتش در شب عید، پریدن از روی آتش، تخم‌ مرغ رنگی، تهیه شیرینی‌ های سنتی مانند باقلوا و شکرپاره و برگزاری کنسرت‌ ها و جشن‌ های خیابانی از جمله رسوم نوروزی در آذربایجان است.

 

قرقیزستان: نوروز در قرقیزستان، با نام نوروز مِیرَمِی، به عنوان جشنی ملی و بهاری، با مراسم و آیین‌ های سنتی و محلی برگزار می‌شود. برپایی چادرهای سنتی (بوز اوی)، پختن غذای سنتی سومولک (شبیه سمنو)، برگزاری مسابقات اسب‌ دوانی و کشتی و اجرای بازی‌ های محلی، از جمله سنت‌ های نوروزی در قرقیزستان است.

 

ترکیه: در ترکیه، نوروز به ویژه در مناطق کردنشین، با نام نوروز bayramı، به عنوان نمادی از هویت فرهنگی و مقاومت، با شور و حماسه برگزار میشود. روشن کردن آتش بر فراز تپه‌ ها، پوشیدن لباس‌ های رنگارنگ محلی، رقص و پایکوبی و برگزاری جشنواره‌ های فرهنگی از جمله جلوه‌ های نوروزی در ترکیه است.

 

هندوستان و پاکستان: نوروز در برخی مناطق هندوستان و پاکستان، به ویژه در میان جوامع پارس ی‌زبان و اسماعیلیه، با نام‌ های نوروزی و نوروز، گرامی داشته می‌شود. برپایی سفره هفت‌ سین، دید و بازدیدهای نوروزی و پختن غذاهای سنتی، از جمله رسوم نوروزی در این مناطق است.

 

های‌ ورت با بررسی این تنوع فرهنگی در جشن نوروز، درمی یابد که این آیین باستانی، فراتر از مرزهای جغرافیایی، به یک میراث فرهنگی مشترک برای بسیاری از ملت‌ ها تبدیل شده است و پیام صلح، دوستی و همبستگی را در میان فرهنگ‌ های گوناگون، طنین‌ انداز می سازد.

 

 

 

 

نوروز در غربت: دلتنگی میلیون‌ها ایرانی در سراسر جهان

 

نوروز، برای میلیون‌ ها ایرانی که به دور از وطن، در سرزمین‌ های دوردست زندگی میکنند، معنایی فراتر از یک جشن بهاری دارد. نوروز برای آنان، یادآور خاطرات شیرین کودکی، عطر و بوی خانه پدری، صدای خنده‌ های خانواده، و گرمای صمیمیت دید و بازدیدهای نوروزی است. نوروز در غربت، به سان پلی است میان گذشته و حال، میان وطن و غربت، و فرصتی است برای تجدید عهد با هویت فرهنگی و ریشه‌های ایرانی.

ایرانیان دور از وطن، هر ساله با دلتنگی فراوان، به استقبال نوروز می‌روند و تلاش می‌کنند تا با برپایی مراسم نوروزی در شهرهای مختلف جهان، حال و هوای نوروز را در غربت زنده نگه دارند. برپایی سفره هفت‌سین، اجرای موسیقی سنتی ایرانی، پختن غذاهای نوروزی، دیدار با دوستان و آشنایان ایرانی و برگزاری جشن‌ های نوروزی، از جمله تلاش‌ های ایرانیان مقیم خارج برای پاسداشت نوروز در غربت است.

 

های‌ ورت به خوبی آگاه است که نوروز برای ایرانیان خارج از کشور، نه فقط یک جشن، بلکه نمادی از هویت ملی و فرهنگی و پیوند عمیق با وطن است. به همین دلیل، های‌ ورت همواره در تلاش است تا با انتشار مطالب و محتواهای ارزشمند درباره نوروز، به ویژه برای ایرانیان دور از وطن، پلی باشد برای ارتباط آنان با فرهنگ و تمدن غنی ایران‌ زمین و یادآوری خاطرات شیرین وطن.

 

 

 

 

نوروز، میراثی جهانی، جشنی برای دل‌های ایرانی

 

نوروز، این جشن باستانی و جهانی، با قدمتی هزاران ساله، همچنان با شکوه و زیبایی وصف‌ناپذیری در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. نوروز، نمادی از امید، نو شدن، رویش دوباره و پیوند ناگسستنی انسان با طبیعت است. نوروز، میراثی است گران‌بها از نیاکان خردمندمان، که باید آن را پاس بداریم و به نسل‌های آینده منتقل کنیم.

 

های‌ ورت در این وبلاگ ارزشمند، تلاش نمود تا جلوه‌های گوناگون جشن نوروز را در ایران و جهان به تصویر بکشد و اصالت و عظمت این جشن باستانی را به شما عزیزان معرفی نماید. نوروز، برای ایرانیان، چه در وطن و چه در غربت، جشنی برای دل‌های عاشق و مشتاق فرهنگ و تمدن ایران‌زمین است.

 

نوروزتان پیروز، هر روزتان نوروز!