شب یلدا (شب چله) ۱۴۰۳: تاریخ دقیق، آداب و رسوم یلدا

 

در دل پاییز، آنگاه که برگ‌ ها به خواب زمستانی فرو میروند و سرما بر زمین چیره میشود، شبی جادویی و سرشار از رمز و راز در انتظار ماست. شبی که تاریخ آن به درازی تاریخ کهن این سرزمین است و در آن، مهربانی و عشق چون اناری شکافته بر سفره دل‌ ها می‌نشیند.

آری، سخن از شب یلدا (شب چله) است، جشنی کهن و زیبا که یادگار نیاکان ماست و در آن، خانواده و دوستان گرد هم می‌ آیند تا در کنار هم، طولانی‌ ترین شب سال را به صبح برسانند و با قصه‌ ها، شعرها و آوازهای دلنشین، گرمای محبت را در دل‌ های یکدیگر بدمند.

 

 

(تاریخ دقیق شب یلدا ۱۴۰۳)

 

شب یلدا در سال ۱۴۰۳ مصادف است با پنجشنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۳. این شب، طولانی‌ ترین شب سال در نیمکره شمالی است و از غروب آفتاب در آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب در نخستین روز زمستان ادامه دارد. در این شب، خورشید به برج جدی وارد میشود و از آن پس، روزها بلندتر و شب‌ ها کوتاه‌ تر میشوند.

 

تاریخ دقیق شب یلدا ۱۴۰۳ به شمسی:

پنجشنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۳

 

تاریخ دقیق شب یلدا ۱۴۰۳ به میلادی:

پنجشنبه، ۲۰ دسامبر ۲۰۲۴

 

تاریخ دقیق شب یلدا ۱۴۰۳ به قمری:

الخميس، ١٨ جمادى الثانى ١٤٤٦

 

 

و اما چند نکته مهم:

 

• شب یلدا، طولانی‌ ترین شب سال: این شب، طولانی‌ ترین شب سال در نیمکره شمالی است و از غروب آفتاب در آخرین روز پاییز (۳۰ آذر) تا طلوع آفتاب در نخستین روز زمستان (۱ دی) ادامه دارد.

 

• ورود خورشید به برج جدی: در این شب، خورشید به برج جدی وارد میشود و از آن پس، روزها بلندتر و شب‌ ها کوتاه‌ تر میشوند.

 

• آغاز زمستان: شب یلدا به نوعی آغاز فصل زمستان هم محسوب میشود.

 

 

 

تاریخچه شب یلدا به اعماق تاریخ و فرهنگ کهن ایران زمین بازمیگردد. این جشن باستانی، ریشه در آیین مهرپرستی دارد و نمادی از پیروزی نور بر تاریکی و غلبه روشنایی بر ظلمت است.

در باور ایرانیان باستان، شب یلدا، شبی طولانی و تاریک بود که اهریمن در آن جولان میداد. برای مقابله با این نیروی اهریمنی، مردم در خانه‌ های خود آتش روشن میکردند و تا طلوع آفتاب بیدار می ماندند تا با خواندن اشعار، قصه‌ گویی و شادمانی، روشنایی و گرما را به زندگی خود دعوت کنند.

 

 

با گسترش ایران کهن و تنوع اقوام و فرهنگ‌ ها در این سرزمین پهناور، جشن شب یلدا نیز رنگ و بویی تازه به خود گرفت. هر قوم و منطقه با توجه به باورها و سنت‌ های خود، آداب و رسوم خاصی را برای برگزاری این جشن به کار میگرفت.

 

در برخی مناطق، مردم با خواندن اشعار شاهنامه و داستان‌ های اساطیری، یاد پهلوانان و قهرمانان خود را گرامی می داشتند. در برخی دیگر، با فال حافظ گرفتن و تفأل به دیوان این شاعر بزرگ، به دنبال پیشگویی آینده و یافتن پاسخ سوالات خود بودند.

 

 

در بسیاری از نقاط ایران، رسم بر این بود که خانواده‌ ها در شب یلدا دور هم جمع شوند و با خوردن میوه‌ های سرخ رنگ مانند انار و هندوانه، نمادی از خورشید و روشنایی را به سفره‌های خود بیاورند. آجیل و شیرینی نیز به عنوان نمادی از برکت و فراوانی در این شب خورده میشد.

 

در برخی مناطق، رسم بر این بود که خانواده داماد برای عروس هدایایی شامل میوه، شیرینی، لباس و جواهرات میفرستادند. این رسم نمادی از عشق و احترام و خوشامدگویی به عروس جدید بود.

 

به طور کلی، جشن شب یلدا در سراسر ایران زمین با شور و شوق خاصی برگزار می‌شد و نمادی از اتحاد، همبستگی و پیوند نسل‌ ها در فرهنگ ایرانی بود. این جشن باستانی با وجود گذشت هزاران سال، هنوز هم در میان ایرانیان جایگاه ویژه‌ ای دارد و هر ساله با شکوه و زیبایی خاصی برگزار میشود.

 

 

 

(رسوم و آداب شب یلدا)

شب یلدا با آداب و رسوم زیبا و دلنشینی همراه است که نسل به نسل در میان ایرانیان حفظ شده است. در ادامه، به برخی از مهم‌ ترین این رسوم اشاره میکنیم:

 

• دورهمی خانوادگی: یکی از مهم‌ ترین رسوم شب یلدا، گردهمایی خانواده و دوستان در کنار یکدیگر است. در این شب، بزرگان خانواده قصه‌ های کهن و شیرین را برای کوچکترها تعریف میکنند و با خواندن شعر و شاهنامه‌ خوانی، فضایی گرم و صمیمی ایجاد میکنند.

 

 

• خوردن میوه‌ های یلدایی: انار، هندوانه، آجیل و شیرینی از مهم‌ ترین خوراکی‌های شب یلدا هستند. انار و هندوانه به دلیل رنگ سرخ خود، نماد خورشید و روشنی هستند و خوردن آنها در شب یلدا، به معنای دوری جستن از تاریکی و نیروهای اهریمنی است. آجیل و شیرینی نیز نماد برکت و فراوانی هستند و خوردن آنها در این شب، شگون دارد.

 

 

شاهنامه‌ خوانی و قصه‌ گویی در شب چله

 

در گذشته‌ های دور، شب یلدا فقط به خوردن و شادی کردن نمیگذشت. این شب، فرصتی بود برای پیوند نسل‌ ها و انتقال میراث کهن ایرانی. بزرگان خانواده با صدای گرم و گیراشون، داستان‌ های شاهنامه و قصه‌ های اساطیری رو برای کوچکترها تعریف میکردند. این قصه‌ ها پر بود از پهلوانان دلیر، عشق‌ های پاک، و درس‌ های زندگی. با گوش سپردن به این قصه‌ ها، نه تنها کوچکتر ها سرگرم میشدند، بلکه با تاریخ و فرهنگ غنی ایران هم آشنا می شدند.

 

 

فال حافظ گرفتن در شب یلدا

 

یکی دیگه از رسوم زیبای شب یلدا، فال حافظ گرفتن هست. دیوان حافظ مثل یه گنجینه پُر از حکمت و معرفت هست که تو هر بیتش یه دنیا معنی نهفته است. مردم تو شب یلدا با نیت کردن و گشودن دیوان حافظ، از این شاعر بزرگ ایرانی راهنمایی میخوان و به دنبال پاسخ سوالات خودشون هستند. این کار یه جور ارتباط روحانی با فرهنگ و ادب ایران هم هست.

 

 

آتش افروزی: در گذشته، مردم در شب یلدا آتش افروخته و به دور آن جمع میشدند و با شادی و پایکوبی، سعی در دفع نیروهای اهریمنی داشتند. امروزه نیز در برخی از مناطق ایران، این رسم هنوز هم اجرا میشود.

 

هدیه دادن: یه رسم دیگه که تو بعضی از مناطق ایران تو شب یلدا انجام میشه، خرید هدیه برای نوعروسان و دختران نامزد، و داماد هست. معمولا خانواده داماد برای عروس خانم و خانواده عروس برای داماد آقا یه سری هدیه می برند. این هدیه‌ ها معمولا شامل خوراکی‌ های شب یلدا، مثل انار و هندوانه، لباس، و گاهی هم جواهرات هست. این رسم نشون دهنده ی عشق و احترام بین خانواده‌ ها و یه جور خوشامدگویی به عروس و داماد جدید هست.

 

 

 

(یلدا، جشنی برای تمام ایرانیان)

 

شب یلدا نه تنها یک جشن سنتی، بلکه نمادی از همبستگی، مهربانی و پیوند نسل‌ ها در فرهنگ ایرانی است. در این شب، همه ی ایرانیان، از هر قشر و مذهب و با هر سلیقه‌ ای، گرد هم می آیند و با شادی و مهربانی، طولانی‌ ترین شب سال را به صبح می رسانند. یلدا، جشنی است که در آن، همه چیز رنگ و بوی عشق و محبت دارد و خاطرات شیرین آن تا سال‌ ها در ذهن‌ ها باقی می ماند.

 

🍉 یلدا ۱۴۰۳ مبارک! 🎉