اگر زندگی تان را دوست دارید با chatgpt فال نگیرید، ماجرای عجیب فال قهوه
ماجرای عجیب طلاق زوج یونانی پس از فال قهوه با ChatGPT! خطرات اعتماد به پیشگویی هوش مصنوعی و چرا نباید با AI فال گرفت را در تحلیل های ورت (hiwert.com) بخوانید.

فال قهوه با ChatGPT، زندگی مشترک را به باد داد! اگر زندگیتان را دوست دارید، با هوش مصنوعی فال نگیرید!
از فنجان قهوه تا دادگاه طلاق، وقتی هوش مصنوعی "فالگیر" میشود!
در دنیایی که هوش مصنوعی (AI) با سرعتی شگفتانگیز در حال نفوذ به تمام جنبههای زندگی ماست، از کمک به نویسندگی و برنامهنویسی گرفته تا تحلیل دادههای پیچیده، برخی کاربردهای آن میتواند به طرز غیرمنتظره و حتی ویرانگری، مرزهای سرگرمی و واقعیت را در هم بشکند. همه ما کم و بیش با فال قهوه و جذابیت رازآلود خواندن نقشهای شکلگرفته در فنجان آشنا هستیم؛ سنتی قدیمی که برای بسیاری، جنبه سرگرمی و کنجکاوی دارد.
اما چه اتفاقی میافتد وقتی این سنت باستانی با یک فناوری نوین و قدرتمند مانند ChatGPT ترکیب شود و "پیشگوییهای" آن جدی گرفته شود؟ اخیراً، خبری عجیب و باورنکردنی از یونان، توجه رسانهها و کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده است: یک زن پس از اینکه ChatGPT فال قهوه همسرش را "خواند" و ادعای خیانت او را مطرح کرد، درخواست طلاق داده است! این ماجرای عجیب، هشداری جدی در مورد خطرات اعتماد بیچون و چرا به هوش مصنوعی، به ویژه در مسائل حساس و شخصی زندگی است.
در این مقاله از هایورت (hiwert.com)، به بررسی دقیق این رویداد، تحلیل نحوه عملکرد (یا بهتر بگوییم، "تظاهر به عملکرد") ChatGPT در چنین مواردی، ریشههای فرهنگی فالگیری، و مهمتر از همه، پیامدهای خطرناک سپردن سرنوشت و تصمیمات زندگی به الگوریتمهایی میپردازیم که فاقد درک واقعی، شهود و مسئولیتپذیری هستند. اگر زندگی و روابطتان برایتان ارزشمند است، این مقاله را تا انتها بخوانید.
ماجرای باورنکردنی و عبرتآموز در یونان: وقتی فال قهوه با ChatGPT به یک تراژدی خانوادگی ختم شد!
داستان از یک سرگرمی به ظاهر بیخطر شروع شد، اما پایانی تلخ و غیرمنتظره داشت. جزئیات این ماجرا که اولین بار توسط Greek City Times گزارش و سپس توسط رسانههای معتبری چون TechRadar بازنشر شد، به شرح زیر است:
-
یک سرگرمی شبانه با طعم قهوه و هوش مصنوعی: زوجی که از ChatGPT خواستند فالشان را بگیرد یک زوج یونانی تصمیم گرفتند برای سرگرمی، از ChatGPT بخواهند تا هنر باستانی تاسیوگرافی (Tasseography) یا همان فال قهوه را برایشان اجرا کند. آنها عکسی از تفالههای باقیمانده در فنجان قهوه یونانی همسر (مرد) را به چتبات نشان دادند و منتظر "تفسیر" آن شدند.
-
"پیشگویی" تکاندهنده و جزئینگر ChatGPT: خیانت با زنی که نامش با حرف "E" شروع میشود! ChatGPT پس از "بررسی" تصویر تفاله قهوه، ادعاهای شوکهکننده و با جزئیات عجیبی را مطرح کرد. به نقل از گزارشها، هوش مصنوعی ادعا کرد که همسر (مرد) به طور مخفیانه در فکر زنی است که نامش با حرف "E" شروع میشود و سرنوشت او این است که با آن زن وارد رابطه پنهانی شود. گویی این کافی نبود، ChatGPT در "تفسیر" فنجان زن نیز ادعا کرد که این رابطه پنهانی از قبل شروع شده است!
-
از شوخی و خنده تا واقعیت تلخ و تصمیم به جدایی: واکنش متفاوت زن و شوهر و فروپاشی یک زندگی آنچه برای مرد یک لحظه عجیب و خندهدار به نظر میرسید، برای همسرش به عنوان یک توصیف جدی و دقیق از واقعیت تلقی شد. زن بلافاصله از همسرش خواست خانه را ترک کند، به فرزندانشان اعلام کرد که در حال پایان دادن به ازدواجش است و سه روز بعد، اوراق طلاق را برای همسرش ارسال کرد. یک سرگرمی ساده با هوش مصنوعی، به بهای فروپاشی یک خانواده تمام شد.
تاسیوگرافی (هنر خواندن فال قهوه و چای): از سنتهای باستانی و ریشهدار تا الگوریتمهای مدرن و بیاساس؟
برای درک بهتر ابعاد این ماجرا، بد نیست نگاهی کوتاه به سنت فال قهوه و جایگاه آن در فرهنگهای مختلف بیندازیم.
-
نگاهی به تاریخچه و ریشههای فرهنگی فال قهوه و چای در گستره جهان تاسیوگرافی، یا هنر تفسیر اشکال باقیمانده از تفاله چای یا قهوه در فنجان، قدمتی چند هزار ساله دارد و در فرهنگهای مختلف نوشنده قهوه و چای، از ترکیه و خاورمیانه گرفته تا چین و اروپای شرقی، رواج داشته و دارد. این سنت بر این باور استوار است که نمادها و اشکال تصادفی ایجاد شده در فنجان میتوانند رازهایی از حال یا سرنوشتی از آینده را آشکار سازند. این یک نمونه کامل از تمایل انسان به یافتن الگو و داستان در پدیدههای تصادفی است، چه در صورتهای فلکی در آسمان شب و چه در تفاله یک فنجان قهوه.
-
جذابیت دیرینه و همیشگی پیشگویی و تلاش بیپایان انسان برای کشف ناشناختهها و آینده میل به دانستن آینده و کشف اسرار پنهان، همواره بخشی از طبیعت کنجکاو بشر بوده است. فالگیری در اشکال مختلف آن، از طالعبینی با ستارگان گرفته تا خواندن کف دست و فال قهوه، پاسخی به این نیاز و کنجکااوی دیرینه بوده است. این اعمال، اغلب با هالهای از رمز و راز و شهود همراه هستند.
-
آیا هوش مصنوعی و الگوریتمهای پیچیده میتوانند جایگزین فالگیرهای سنتی و شهود انسانی شوند؟ با ظهور هوش مصنوعی، برخی به این فکر افتادهاند که شاید بتوان این سنتهای عرفانی را به الگوریتمها سپرد. مقاله TechRadar به درستی اشاره میکند که "اینکه برخی میخواهند مراسم عرفانی را به هوش مصنوعی برونسپاری کنند، تقریباً از پیش تعیینشده به نظر میرسد." اما همانطور که ماجرای زوج یونانی نشان میدهد، این برونسپاری میتواند عواقب بسیار خطرناکی داشته باشد.
چرا نباید هرگز به "فالگیری" و پیشگویی های ChatGPT و سایر مدلهای هوش مصنوعی اعتماد کرد؟
درک نحوه عملکرد واقعی ChatGPT و سایر مدلهای زبان بزرگ (LLM) برای پاسخ به این سوال بسیار حیاتی است.
-
ChatGPT چگونه "فال میگیرد"؟ شعبدهبازی ماهرانه با الگوها، تصاویر و اقیانوسی از دادههای اینترنتی نکته کلیدی این است: ChatGPT برای خواندن فال قهوه یا انجام تاسیوگرافی آموزش ندیده است. این مدلها بر روی حجم عظیمی از متون و تصاویر اینترنتی آموزش دیدهاند. وقتی شما عکسی از تفاله قهوه به آن نشان میدهید، ChatGPT در واقع:
- الگوهای بصری موجود در تصویر را تشخیص میدهد (مثلاً یک شکل شبیه به پرنده، یک خط منحنی، یا یک حرف).
- این الگوها را با اطلاعاتی که از اینترنت در مورد نمادشناسی فال قهوه (یا به طور کلی نمادها و معانی آنها در فرهنگ عامه) آموخته است، مقایسه میکند.
- سپس، بر اساس این تطابق الگو و دانش آموختهشده، یک "تفسیر" یا "داستان" تولید میکند که به ظاهر منطقی و مرتبط با آن نمادها به نظر برسد.
-
فقدان کامل درک واقعی، شهود انسانی و هرگونه توانایی فراطبیعی در هوش مصنوعی هوش مصنوعی، هرچقدر هم که پیشرفته باشد، فاقد درک واقعی از مفاهیم، احساسات انسانی، شهود و هرگونه توانایی فراطبیعی یا عرفانی است. پاسخهای آن صرفاً نتیجه پردازش آماری و تطبیق الگوهای پیچیده است، نه یک "دیدن" یا "الهام" واقعی.
-
"ساختن مطالب ساختگی با لحنی متقاعدکننده": بزرگترین خطر و توانایی شگفتانگیز هوش مصنوعی یکی از تواناییهای شگفتانگیز و در عین حال خطرناک مدلهای زبان بزرگ، تولید متنی است که بسیار روان، طبیعی و متقاعدکننده به نظر میرسد، حتی اگر محتوای آن کاملاً ساختگی یا بیاساس باشد. همانطور که مقاله TechRadar اشاره میکند، ChatGPT در این مورد "درست مانند یک انسان (فالگیر متقلب) عمل میکند که با لحنی متقاعدکننده، چیزهایی را از خود میسازد." متاسفانه، این لحن متقاعدکننده برای برخی افراد کافی است تا آن را به عنوان حقیقت بپذیرند.
-
از سرگرمی تا آسیب عاطفی و فروپاشی زندگی: مرز باریکی که نباید هرگز از آن عبور کرد استفاده از ChatGPT برای کارهایی مانند خواندن کارت تاروت، ایجاد چارت طالعبینی یا حتی تفسیر کف دست، میتواند به عنوان یک سرگرمی جالب و نمایشی از انعطافپذیری هوش مصنوعی تلقی شود. اما مشکل زمانی آغاز میشود که افراد این پاسخها را جدی گرفته و آنها را به عنوان "پاسخهای واقعی و غیبی" در نظر بگیرند. در این صورت، همانطور که در ماجرای زوج یونانی دیدیم، این "سرگرمی" میتواند منجر به آسیبهای عاطفی شدید، تصمیمات اشتباه و حتی فروپاشی روابط و زندگیها شود.
پیامدهای قانونی، فرهنگی و روانشناختی اتکا به "پیشگویی های رباتیک" و الگوریتم ها
اعتماد بیش از حد به خروجیهای هوش مصنوعی در مسائل حساس زندگی، میتواند پیامدهای گستردهتری نیز داشته باشد:
-
آیا "شهادت" یا "پیشگویی" یک ربات در دادگاه یا در تصمیمات مهم زندگی اعتبار دارد؟ پاسخ کوتاه، خیر است. همانطور که در مقاله منبع اشاره شده، هیچ سابقه قانونی برای استناد به "پیشگویی یک ربات" به عنوان مدرک خیانت (یا هر ادعای دیگری) در دادگاه وجود ندارد. تصمیمگیریهای حیاتی زندگی بر اساس چنین "پیشگوییهایی" نه تنها غیرمنطقی، بلکه بسیار خطرناک است.
-
تأثیر بر باورها، سوگیریها و فرآیند تصمیمگیریهای انسانی: وقتی الگوریتمها زندگی ما را جهت میدهند اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی میتواند به تدریج قدرت تفکر انتقادی، تصمیمگیری مستقل و حتی اعتماد به شهود و قضاوت شخصی ما را تضعیف کند. اگر الگوریتمها شروع به شکل دادن باورها و تصمیمات ما در مورد مسائل مهم زندگی کنند، این یک زنگ خطر جدی برای استقلال فکری و عاملیت انسانی ما خواهد بود.
-
مسئولیتپذیری در عصر هوش مصنوعی: چه کسی یا چه چیزی پاسخگوی آسیبهای ناشی از AI است؟ وقتی یک "پیشگویی" هوش مصنوعی منجر به آسیب میشود، چه کسی مسئول است؟ کاربر، شرکت سازنده AI، یا خود الگوریتم؟ اینها سوالات پیچیده اخلاقی و حقوقی هستند که با گسترش نفوذ AI در زندگی ما، اهمیت بیشتری پیدا میکنند و نیازمند بحث و قانونگذاری جدی هستند.
چگونه از هوش مصنوعی به شکلی ایمن، هوشمندانه و سازنده در زندگی خود استفاده کنیم؟
هوش مصنوعی یک ابزار فوق العاده قدرتمند با پتانسیلهای عظیم برای بهبود زندگی بشر است، به شرطی که از آن به درستی و با آگاهی استفاده شود.
-
درک عمیق محدودیتها و تواناییهای واقعی و فعلی هوش مصنوعی (به ویژه LLMها) مهمترین گام، درک این واقعیت است که مدلهای زبان بزرگ فعلی، ماشینهای تطبیق الگو و تولید متن هستند، نه موجوداتی با آگاهی، درک عمیق یا تواناییهای پیشگویی. آنها بر اساس دادههایی که با آن آموزش دیدهاند، محتملترین پاسخ بعدی را تولید میکنند.
-
استفاده از هوش مصنوعی برای سرگرمی، با حفظ مرزهای روشن بین خیال و واقعیت هیچ اشکالی ندارد که از ChatGPT یا سایر ابزارهای AI برای سرگرمی، بازی یا حتی "فال گرفتن" تفننی استفاده کنید، به شرطی که همواره به یاد داشته باشید این فقط یک بازی است و نباید آن را مبنای تصمیمات جدی زندگی قرار دهید.
-
تقویت و پرورش مهارت تفکر انتقادی در برابر هرگونه اطلاعات تولید شده توسط هوش مصنوعی همواره اطلاعات و پاسخهای دریافتی از هوش مصنوعی را با منابع دیگر چک کنید، آنها را زیر سوال ببرید و با دیدی انتقادی بررسی نمایید. هرگز به طور کورکورانه به آنها اعتماد نکنید، به ویژه در مسائل مهم.
-
تمرکز بر کاربردهای مفید و سازنده هوش مصنوعی: آموزش، پژوهش، خلاقیت و حل مسائل واقعی جهان هوش مصنوعی میتواند در زمینههایی چون یادگیری زبان، خلاصه سازی متون پیچیده، کمک به تحقیقات علمی، تولید ایدههای خلاقانه، بهبود بهرهوری در کار و حل بسیاری از مشکلات واقعی جهان، ابزاری فوقالعاده مفید باشد. بهتر است انرژی و توجه خود را بر روی اینگونه کاربردهای سازنده متمرکز کنیم.
های ورت (hiwert.com) و نگاهی هوشمندانه و مسئولانه به تعامل انسان با فناوریهای نوظهور و آینده ساز
در های ورت، ما بر این باوریم که فناوری، از جمله هوش مصنوعی، باید در خدمت بهبود زندگی انسان و پیشرفت جامعه باشد. این امر مستلزم درک عمیق از تواناییها و محدودیتهای هر فناوری، و همچنین آگاهی از پیامدهای بالقوه آن است. ماجرای فال قهوه با ChatGPT، نمونهای بارز از اهمیت تفکر انتقادی و استفاده مسئولانه از ابزارهای قدرتمندی است که در اختیار داریم. ما در های ورت به ارائه تحلیل های دقیق و آگاهیبخش در مورد روندهای فناورانه ادامه خواهیم داد تا شما همراهان عزیز بتوانید با دیدی باز و هوشمندانه با این تحولات روبرو شوید.
هوش مصنوعی، یک همکار قدرتمند، نه یک فالگیر معجزهگر! مرزها را بشناسیم
داستان تلخ زوج یونانی و فال قهوهای که ChatGPT برایشان گرفت، باید به عنوان یک هشدار جدی برای همه ما تلقی شود. هوش مصنوعی، با تمام پیشرفتهای شگفتانگیزش، هنوز و همچنان یک ابزار است؛ ابزاری که توسط انسان ساخته شده و بر اساس دادههای انسانی آموزش دیده است. این ابزار فاقد هرگونه قدرت فراطبیعی، شهود عرفانی یا توانایی پیشگویی آینده است. اعتماد به "پیشگوییهای" الگوریتمی در مسائل حساس و سرنوشتساز زندگی، نه تنها سادهلوحانه، بلکه بسیار خطرناک است و میتواند منجر به آسیبهای عاطفی جبرانناپذیر و تصمیمات فاجعهبار شود. به جای جستجوی پاسخهای آماده و سرنوشتهای از پیش تعیینشده در الگوریتمها، بیایید بر قدرت تفکر، تحلیل، احساسات و روابط انسانی واقعی خود تکیه کنیم. هوش مصنوعی میتواند یک همکار فوقالعاده، یک دستیار کارآمد و یک منبع الهامبخش باشد، اما هرگز نباید اجازه دهیم که جایگزین قضاوت انسانی، مسئولیتپذیری شخصی و ارزشهای بنیادین زندگی ما شود. اگر زندگیتان را دوست دارید، فال آن را به دست الگوریتمها نسپارید!